شرط‌ها و حلقه‌ها در پایتون

شرط در پایتون 

شرط در برنامه برای تغیر مسیر برنامه تحت شرایطی که برنامه نویس مشخص کرده است، می‌باشد برای مثال برنامه‌نویس عددی را از کاربر می‌گیرد و شرطی قرار می‌دهد که اگر این عدد تقسیم بر دو باقی مانده‌ای نداشت این عدد را زوج معرفی کند و اگر باقی مانده داشت این عدد را فرد معرفی کند. برای قرار دادن شرط در برنامه معمولا از عملگرهای مقایسه ای استفاده  می‌شود همانطور که در آموزش عملگرها و نحوه استفاده از آنها در پایتون خوانده بودید این عملگر ها به شرح زیر اند :

عملگر کوچکتر در پایتون >

عملگر کوچکتر مساوی در پایتون =>

عملگر بزرگتر در پایتون <

عملگر بزرگتر مساوی در پایتون =<

عملگر برابری در پایتون ==

عملگر نابرابری در پایتون =!

و به طور کلی خروجی همه عملگرهای مقایسه‌ای از نوع صحیح یا غلط می‌باشد مثال :

x = 10
y = 12
x > y is False
x < y is True
x == y is False
x != y is True
x >= y is False
x <= y is True

دستور اصلی شرط به این شکل میباشد. 

:یک مقدار صحیص یا غلط if

 دستورات در صورت صحیح بودن    

چهار فاصله یا یک تب tab  که در ابتدای خط دوم می‌باشد نشان دهنده این است که دستورات داخل بلوک یا ایندنت if قرار دارد. 

و از آنجا که خروجی تمام عملگرهای مقایسه‌ای دارای خروجی صحیح یا غلط هستند میتوان این عملگر ها را جلوی if قرار داد.

برای مثال :

x = int(input('inter a number : '))
y = x % 2
if y == 0:
    print('in adad zoj mibashad')

در این تکه کد اگر مقدار وارد شده توسط کاربر زوج باشد، باقیمانده تقسیم آن بر 2 برابر 0 می‌شود و در y ریخته می‌شود و طبق شرط اگر y برابر با 0 باشد برنامه in adad zoj mibashad را خروجی می‌دهد. 

اما اگر عدد فرد بود چه می‌شود ؟ 

اگر عدد فرد باشد برنامه بدون هیچ عملی بسته میشود حال ما به دستوری نیاز داریم که در صورتی که شرط صحیح نبود بتوانیم دستوراتی پیاده سازی کنیم. با دستور else این کار را می‌توانیم انجام دهیم. 

x = int(input('inter a number : '))
y = x % 2
if y == 0:
    print('in adad zoj mibashad')
else:
    print('in adad fard mibashad')

حال معنی شرط به این شکل شده است : اگر y برابر 2 بود عمل چاپ in adad zoj mibashad را انجام و در غیر این صورت عمل چاپ in adad fard mibashad  را انجام بده.

حال اگر در شرایطی باشید که بیش از یک شرط بخواهید بگذارید میتوانید از elif استفاده کنید این دستور به معنی ((در غیر این صورت اگر)) هست.

a = 33
b = 33
if b > a:
  print("b is greater than a")
elif a == b:
  print("a and b are equal")

این تکه کد متغیر a و b را مقایسه می‌کند اگر a کوچکتر از b باشد b is greater than a و اگر برابر باشد a and b are equal چاپ می‌شود.

حلقه ها

حلقه ها به طور کلی روشی هستند که ما در جریان برنامه بتوانیم کار های تکراری را به راحتی انجام دهیم. 

حلقه ها در پایتون دو نوع اند. یا از نوع while هستند یا از نوع for که به نوبت هر کدام را برسی خواهیم کرد. 

حلقه‌ while

این حلقه به طور کلی به این شکل نوشته میشود 

تازمانی که مقدار جلوی کلمه while صحیح است آن دستور دوباره و دوباره تکرار می‌شود. 

و از آنجایی که مقدار خروجی عملگر‌های مقایسه‌ای از نوع صحیح یا غلط می‌باشد شما می‌توانید این عملگر ها را جلوی کلمه while قرار دهید. 

برای مثال :

x = 0
while x < 10:
    print('in jomle 10 bar tekrar mishavad')
    x = x + 1

کد چنین چیزی را عمل میکند : تا زمانی که x کوچکتر از عدد 10 هست اعمالی که داخل ایندنت حلقه هست را اجرا کن. بنابراین چون x ابتدا 0 بیان شده وارد حلقه می‌شود و in jomle 10 bar tekrar mishavad را چاپ می‌کند و سپس x (که 0 هست) را با یک جمع کرده و در خود x ذخیره می‌کند از آنجا که x هنوز کو چکتر از 10 می‌باشد بار دوم حلقه اتفاق می‌افتد و جمله یکبار دیگر چاپ و x مقدار 2 را بدست می‌آورد این عمل آنقدر انجام می‌شود تا x بزرگتر از 10 شود آنگاه حلقه شکسته می‌شود و برنامه به پایان میرسد.

شما با این روش هم می‌توانید حلقه بینهایت بسازید:

while True:
    print('in matn ta binahayat print mishavad')

کد چنین چیزی را عمل میکند : تازمانی که مقداره True صحیح هست دستور داخل حلقه را اجرا کن. بنابراین این حلقه تا زمانی که برنامه در حال اجرا میباشد in matn ta binahayat print mishavad را چاپ میکند و هیچگاه از حلقه خارج نمی‌شود.

حلقه for 

این نوع حلقه برای اعمال دستورات با مقدار های داخل یک مجموعه می‌باشد به این معنی که با داشتن یک لیست به طور مثال از نام‌های مختلف می‌خواهیم عمل چاپ اسم ها را تکرار کنیم. 

برای انجام این کار از for استفاده می‌کنیم و دستور کلی آن به این شکل می‌باشد.

شما لیست را به همراه نام یک متغیر جدید به حلقه for می‌دهید این حلقه عنصرهای آن لیست را به ترتیب و یکی یکی به آن متغیر مقداردهی و حلقه را یکبار اجرا می‌کند، به این معنی که در بار اول حلقه مقدار اول آن لیست در متغیر جدید قرار دارد و بار دوم حلقه متغیر دوم آن لیست در متغیر وجود دارد و این کا تا زمانی تکرار میشود که لیست به پایان برسد. 

برای مثال :

names = ['ali','reza','mohammad','taha']
for name in names:
    print ('hello ' + name)

و خروجی آن :

hello ali
hello reza
hello mohammad
hello taha

آموزش بعدی ساخت تابع در پایتون و استفاده از آن